۱) بدون فقدان چنین تصریحی مشکل می توان مرتکب اعمال پیش‌بینی شده در مادتین (صد و صدوسه) را به مجازات جعل محکوم نمود.

۲) قانون‌گذار احساس کرده که مرتکبین اینگونه اعمال باید مجازات شدیدتری را تحمل کنند، بدین ترتیب اینگونه به طور خاص مورد حکم قرار گرفته و مجازات‌های متناسبی برای آن ها پیش‌بینی نموده است که به نظر می‌رسد مورد اخیر بیشتر با نظر قانون‌گذار سازگار است.

۱۹-۲ تحلیل ارکان ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد

هر جرمی از سه عنصر قانونی، مادی، روانی تشکیل می شود. برای محکوم شدن متهم به ارتکاب جرم باید کلیه این عناصر توسط مرجع تعقیب اثبات شود به عبارتی وقتی می توان متهمی را به ارتکاب جرم ارتکابیش محکوم کرد که هر سه عنصر فوق در عمل ارتکابی وی جمع باشد. ما نیز به شیوه غالب حقوق دانان ایران ابتدا به بررسی عناصر مختلف تشکیل دهنده این مجرم می پردازیم:

۲۰-۲ عنصر قانونی

فعل یا ترک فعل هرچند هم زشت و هم غیراخلاقی و خطرناک باشد دخالت قاضی کیفری را موجب نمی شود، مگر این که قانون قبلاً آن عمل را جرم شناخته باشد. هر ماده ای در قوانین کیفری که حکم و ضمانت اجرا فعل و یا ترک فعل را بیان می‌کند رکن قانونی آن جرم نام دارد. و رکن مادی و معنوی را هم باید از این رکن قانونی استخراج کرد. پس عنصر قانونی عبارت است از اینکه قانون‌گذار برای فعل و یا ترک فعل در قانون، مجازات تعیین نماید و به عنوان جرم بشناسد؛ این شیوه اکثر حقوق ‌دانان کشورمان می‌باشد که ابتدا عنصر قانونی را بررسی می‌کنند و سپس دو عنصر مادی و معنوی را مورد تحلیل قرار می‌دهند. برخی از حقوق ‌دانان این عنصر را زیربنای دو عنصر مادی و روانی می دانند و این عنصر را یک عنصر مجزا نمی دانند و در تشریح نظر خود بیان می دارند که عنصر قانونی هم عرض عناصر مادی و روانی نیست بلکه هر دو عنصر مادی و روانی مبتنی بر قانون هستند. یعنی بنا به تصریح قانون است که ما می‌توانیم رفتار و یا حالت خاصی را به عنوان عنصر مادی و یا روانی جرم بشناسیم. وی رابطه عنصر قانونی با دو عنصر دیگر جرم (روانی – مادی) را رابطه طولی می‌داند اگرچه در ادامه خود وی ذکر نموده که به تبعیت از شیوه معمول حقوق ‌دانان ایران عمل نموده است.^[۲۵]

به هر حال ما نیز به شیوه حقوق دانان ایرانی این ماده (یکصد) را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهیم. پس ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد و املاک کشور مصوب ۲۶ اسفندماه ۱۳۱۰ را باید قانونی جرم جعل در اسناد رسمی ثبت اسناد بدانیم که اشعار می‌دارد :

«هر یک از مستخدمین و اجزاء ثبت اسناد و املاک و صاحبان دفاتر رسمی عامداً یکی از جرم های ذیل را مرتکب شود جاعل در اسناد رسمی محسوب و به مجازاتی که برای جاعل و تزویر اسناد رسمی مقرر است محکوم خواهد شد:

اولاً: اسناد مجعوله و مزوره را ثبت کند.

ثانیاًً: سندی را بدون حضور اشخاص که مطابق قانون حضور داشته باشند ثبت نماید.

ثالثاً: سندی را به اسم کسانی که آن معامله را نکرده اند ثبت کند.

رابعاً: تاریخ سند و یا ثبت سندی را مقدم و یا موّخر در دفتر ثبت کند.

خامساً: تمام و یا قسمتی از دفاتر ثبت را معدوم ویا مکتوم کند و یا ورقی از آن دفاتر را بکشد و یا به وسایل متقلبانه دیگر ثبت سندی را از اعتبار و استفاده بیاندازد.

سادساً: اسناد انتقالی را با علم بر عدم مالکیت انتقال دهنده ثبت کند.

سابعاً: سندی را که به طور وضوح سندیت نداشته و یا از سندیت افتاده ثبت کند.

۲۱-۲ عنصر مادی

تردیدی وجود ندارد که صرف انجام عمل مجرمانه یا برخورداری از نیت مجرمانه را نمی توان جرم نامید برای مثال اگر شخصی به قصد قتل به حیوانی که به پندار او شخص موردنظرش است شلیک کند، علی الرغم انجام عمل و برخورداری از سوء نیت، مرتکب قتل عمد نخواهد بود زیرا عنصر مادی ناقص است.

لذا برای تحقق عنصر مادی جرم عناصر و اجزاء تشکیل دهنده آن را باید مورد تجزیه و تحلیل قرار داد:

۱) عنصر مادی جعل به کیفیت عمل (قلب حقیقت) به تعبیر بعضی از حقوق ‌دانان رفتار فیزیکی جرم (فعل یا ترک فعل)؛

۲) موضوع و زمینه‌های قلب حقیقت؛ به عبارتی شرایط و اوضاع و احوالی که وجود یا عدم آن ها از نظر قانون شرط تحقق جرم می‌باشد؛

۳) نتیجه حاصله از رفتار مهم (عمل مرتکب).

انواع عمل فیزیکی که می‌تواند جرم جعل مادی را محقق سازد همواره به شکل فعل مثبت است.

ما در این فصل جرائم مذکور در ماده ۱۰۰ ، قانون ثبت اسناد و املاک، اعم از جعل مادی یا معنوی را به ترتیب مورد بررسی قرار خواهیم داد و در ابتدا به مرتکب جرم که یکی از ارکان تشکیل دهنده این بزه است می پردازیم :

الف) مرتکب جرم :

ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد می‌گوید : «هر یک از مستخدمین و اجزاء ثبت اسناد و املاک و صاحبان دفاتر رسمی عاملاً یکی از جرم های ذیل را مرتکب شود …».

باید گفت که کارمندان دولت عوامل دولت محسوب می‌شوند و چنانچه در اجرای وظایف محوله مرتکب خطا و قصور یا تخلفی شوند مثل آن است که خود دولت مرتکب آن خطا و تخلف شده است و لذا آبرو و حیثیت دولت را به خطر می اندازد و کارکنان ثبت اسناد و املاک نیز از این امر مستثنی نیستند. چرا که مشمول قانون استخدامی کشور هستند و کارمند محسوب می‌شوند و از آنجایی که حافظ اسناد و مدارک و به تبع آن ها حافظ اموال مردم هستند، لذا حساسیت موضوع باید نسبت به آن ها بیشتر باشد و چنانچه هر یک از این کارکنان یا مستخدمین مرتکب خیانت یا تخلف شوند مجازات شدیدتری خواهند داشت.

بزه های موضوع ماده ۱۰۰ مذکور باید توسط کارکنان اداه ثبت اسناد و صاحبان دفاتر اسناد رسمی در اجرای وظیفه آنان ارتکاب شده باشد. این ارتکاب خواه در ساعات رسمی که کارمند موظف، مشغول انجام وظیفه اداری خود بوده یا ارتکاب آن در غیر ساعات موظف ، ولی به سبب انجام وظیفه ای که به عهده داشته است باید به وقوع بپیوندد.

‌بنابرین‏ کارمند موظف یا سردفتری که پس از سپری شدن ساعات کار اداری یا در یک روز تعطیل بزه یا بزه های ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد را مرتکب شود، مرتکب جرم شده است.

اگر چه قانون‌گذار متعرض آن نشده است، ولی از عبارت ماده ، غیر از این استنباط نمی شود، به نظر ما؛ مستخدمین و اجزای ثبت اعم از کارکنان و صاحبان دفاتر اسناد رسمی باید در اجرای وظیفه خود مرتکب بزه های مذکور شوند و این وظیفه باید از وظایف رسمی آن ها باشد. ‌بنابرین‏ کارکنان و اجزای دیگر ثبت اسناد، بزه های ماده ۱۰۰ قانون مذکور را باید در حین انجام وظیفه خواه در ساعات اداری یا خارج از ساعات اداری، که از نظر صلاحیت، حق تنظیم و دخالت در آن ها از وظایف رسمی و اداری آنان بوده است، مرتکب شوند؛ به عبارتی جاعل باید سمت رسمی داشته و در حدود صلاحیت خود اقدام ‌به این امورکرده باشد. البته بند پنجم این ماده به نظر می‌رسد که از این گفته ما مستثنی باشد که در جای خود مفصل بحث خواهیم کرد.

منظور ما از صاحبان دفاتر رسمی، سردفتران دفاتر می‌باشند چرا که مسئولیت دفترخانه بر عهده شخص سردفتر خواهد بود.

ب ) انواع عمل فیزیکی

1. 1. Kim and Kross – ↑

1. 1. Yoder – ↑

1. 1. Lorek and Willinger – ↑

1. 1. Lev et al – ↑

1. 1. Francis and Eason – ↑

1. 1. Yoder – ↑

1. 1. Chaya & Suh – ↑

1. 1. Edge – ↑

1. 1. Kim et al- ↑

1. 1. Baum et al- ↑

1. 1. Bates et al- ↑

1. 1. Denis & Sibilkov – ↑

1. 1. Guney et al – ↑

1. 1. Han & Qiu – ↑

1. 1. Yeh and Woidtke- ↑

1. 1. Bebchuk et al- ↑

1. 1. Chong- ↑

1. 1. Pablo Fernandez- ↑

1. 1. Dechow- ↑

1. 1. Defond and Hung- ↑

1. 1. Call- ↑

1. 1. Givoly et al – ↑

1. 1. Brown and Petersen – ↑

1. 1. Gatchev et al – ↑

1. 1. – Equity Cash Flow (ECF) ↑

1. 1. – Capital Cash Flow (CCF) ↑

1. 1. – Free Cash Flow (FCF) ↑

1. 1. -Free Cash Frow Theory ↑

1. 1. Givoly and Hayn – ↑

1. 1. Pae et al- ↑

1. 1. LaFond and Watts- ↑

1. 1. Charitou and Vafeas – ↑

1. 1. Charitou – ↑

1. 1. Acharya et al- ↑

1. 1. Baik et al- ↑

1. 1. -Lev ↑

1. 1. Fazzari et al – ↑

1. 1. Allayannis and Mozumdar – ↑

1. 1. Kaplan and Zingales – ↑

1. 1. Pratab – ↑

1. 1. Ascioglu et al – ↑

1. 1. Lyandres – ↑

1. 1. Moyen – ↑

1. 1. Lyandres – ↑

1. 1. Allayannis and Mozumdar – ↑

1. 1. Cleary et al – ↑

1. 1. Moyen- ↑

1. 1. Fazzari et al – ↑

1. 1. – Credit lines ↑

1. 1. Academic literature- ↑

1. 1. Keynes- ↑

1. 1. Miller and Orr – ↑

1. 1. Dittmar et al- ↑

1. 1. Bongaerts et al – ↑

1. 1. Chen and Chuang- ↑

1. 1. Guney et al- ↑

1. 1. Foley et al – ↑

1. 1. ۱ – Ferreiraand Vilela ↑

1. 1. ۲ – Oplerand etc ↑

1. 1. Al-Najjar and Belghitar – ↑

1. 1. Allayannis and Mozumdar – ↑

1. 1. Call et al – ↑

1. 1. Degryse and Jong – ↑

1. 1. Korajczyk et al- ↑

1. 1. Leary and Roberts- ↑

1. 1. Agency theory – ↑

1. 1. Jensen & Meckling – ↑

1. 1. Investment opportunities – ↑

1. 1. – Jani et al ↑

1. 1. – Opler et al ↑

1. 1. Bates et al – ↑

1. 1. Han and Qiu- ↑

1. 1. Baum et al- ↑

1. 1. – Ferreira and Vilela ↑

1. 1. – Titman and Wessels ↑

1. 1. – Myers and Majluf ↑

1. 1. Drobetz et al- ↑

1. 1. – Kim and Sherman ↑

1. 1. -Barclay and Smith ↑

1. 1. – Drobetz et al ↑

1. 1. Denis and Sibilkov- ↑

1. 1. – Jensen ↑

1. 1. – Jensen and Meckling ↑

1. 1. – Garcia-Teruel et al ↑

1. 1. – Ozkan and Ozkan ↑

1. 1. Pinkowitz et al – ↑

1. 1. ۱ – William Baumol ↑

1. 1. Tong- ↑

1. 1. Faulkender and Wang – ↑

1. 1. Miller-Orr – ↑

1. 1. Foley et al- ↑

1. 1. Brank – ↑

1. 1. Pal and Ferrando – ↑

1. 1. ۱ – Chaos model ↑

1. 1. ۲ – Neural network ↑

1. 1. Kim et al – ↑

1. 1. ROA – ↑

1. 1. – Najjar ↑

1. 1. Lorek & Willinger – ↑

1. 1. – Financial Accounting Standard Board ↑

1. 1. – Dechow et al ↑

1. 1. -Barth et al ↑

1. 1. -Kim & Kross ↑

1. 1. -Brochet et al ↑

1. 1. Guney et al – ↑

مقایسه تفکر انتقادی و تفکر عادی

لیپمن (۱۹۹۱) میان تفکر عادی و تفکر انتقادی تمیز قائل می شود. تفکر عادی، ساده وفاقد ملاک است اما تفکر انتقادی، پیچیده تر و بر پایۀ ملاک های عینی است. اواز معلمان می‌خواهد تا تغییرات زیر را (از تفکر عادی به سمت تفکر انتقادی) در دانش آموزان پدید آورند .

می‌توانیم تفاوت های میان تفکر عادی و تفکر انتقادی را از دیدگاه لیپمن را در جدول زیر مشخص و آن

ها را با هم مقایسه کنیم:

جدول۲-۳:مقایسۀ تفکر عادی و تفکر انتقادی از دیدگاه لیپمن

تفکر عادی

تفکر انتقادی

حدس زدن

ترجیح دادن

گروه بندی

باور کردن

استنتاج

مفاهیم هم خوان

توجۀ به ارتبا­­ طات

تصور کردن پیشنهاد بدون دلیل

قضاوت بدون معیار

تخمین زدن

ارزشیابی کردن

طبقه بندی

فرض کردن

استنتاج منطقی

اصول درک شده

توجه به روا­بط متقابل

پیشنهاد یا دلیل

قضاوت یا معیار

تفکر نقادانه ازدیدگاه قرآن واسلام

این مهارت مخصوص انسان‌های باهوش و دارای حکمت الهی است که فکری نقادانه دارند و هیچ نظر و عقیده­ای را بدون نقد و بررسی نمی‌پذیرند، همچون حضرت ابراهیم (ع) که از پدرش به جهت پرستش معبودانی بی خاصیت انتقاد کرد و چه زیبا و محترمانه انتقاد می‌کند آنجا که می فرماید: ای پدر چرا چیزی را که نه می‌شنود و نه می‌بیند و نه هیچ نیازی از تو بر می‌آورد، می‌پرستی؟ ای پدر مرا دانشی داده‌اند، پس از من پیروی کن تا تو را به راه راست هدایت کنم (مریم ۴۲ و ۴۳).

عقل و نیروی های عقلانی یکی از جنبه هایی است که در تعلیم وتربیت اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. اگر عقل معلومات خارجی را تجزیه و تحلیل نکند و آن را به مشابه مواد خام برای دستیابی به معلومات جدید به کار نگیرد، باز دهی چندانی نخواهد داشت. یعنی علم ، آن زمان ثمر بخش است که در سایه عقل و استنباط حرکت کند و به مقصود برسد. در نظام تعلیم و تربیت اسلامی، توجه به عقل و پرورش آن از جایگاه والایی برخوردار است. آیات قرآن مجید با الفاظ و تعابیر متفاوت،کلام به سبب آیات متعدد با مضامین گوناگون انسان را به تعقل و تدّبر و در یک کلام به عقل گرایی و خرد ورزی دعوت می‌کنند. ‌بنابرین‏ ، تربیت انسان را با مبنا و اساس تعقل واساس و تفکر پایه ریزی می‌کنند. برای مثال، در سوره های حج، آیه ۴۶؛ بقره، آیه ۱۶۴؛ آل عمران، آیه ۱۹۰؛ رعد، آیه ۳ و انعام آیه ۵ ؛ ناظر به تشویق، ترغیب وتوجه دادن افراد به خرد ورزی است. در باب پرورش عقلانی از پیشوایان معصوم (ع) نیز سخنان گهرباری در این مورد ثبت شده است(سلطان القرائی ۱۳۸۴، ص ۱۳۹).

برای نمونه در قرآن خداوند می فرماید:

” کَذَلِکَ یُبیِّنُ اللّهُ لَکُمُ الآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ” (بقره ،آیه ۲۱۹).

“خداوند بدین روشنی آیات خود را برای شما بیان کند، باشد که تفکر نموده و عقل خود به کار بندید”

“قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْأَعْمى‏ وَ الْبَصیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ”(انعام ،آیه ۱۰۱)

بگو آیا فرد کور و بینا یکسان هستند؟ چرا فکر نمی کنید؟

“قُلِ انظُرُواْ مَاذَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ …”(یونس آیه ۱۰۱)

بگو با چشم عقل بنگرید به آنچه که در آسمان ها و زمین است.

نتیجه چنین مشاهده دقیقی شکفته شدن عقل است و به همین علت روش فوق یکی از روش های پیاده شدن اصل تعقل می‌باشد:

نظر و نگاهت با دقت، عقل را باز و شکفته می‌کند. (کافی ، ۱۳۷۰ص ۳۸۰).

ظاهری بدون تفکر نمی باشد ، زیرا چنین دیدنی هرگز موجب شکفتن عقل نخواهد شد.

آیات زیادی در قرآن وجود دارند که مردم را به تفکر، تشویق و ترغیب می‌کند. علاوه بر آیات قرآن احادیث نیز مردم را به تفکر دعوت می کند، حتی تفکر را به عنوان یک عبادت بلکه بهترین عبادت ها معرفی می کند: از جمله:

حضرت علی (ع) می فرماید: به وسیله تفکر قلبت را بیدار کن و در شب پهلویت را از بستر جدا سازد و تقوای پروردگارت را پیشه ساز (طباطبایی بروجردی، ۱۴۰۷ق، چ ۱۹،ص ۳۱۹).

حضرت موسی بن جعفر (ع) به هشام فرمود: یا هشام! برای هر چیز دلیل و راهنمایی وجود دارد و دلیل عقل تفکر است و دلیل تفکر سکوت می‌باشد.(طباطبایی بروجردی ، ۱۴۰۷ ق،ج ۱۳، ص ۲۸۶)

نظریه های یادگیری همسو با تفکر انتقادی

نظریه شناختی

نظریه های شناختی ابعاد مختلف تفکر را تبیین می‌کنند. طبق این نظریه ها در فرایند یادگیری، فراگیران مانند پردازش کنندگان فعال اطلاعات عمل می‌کنند، کسانی که خود تجربه کرده و در جهت حل مسائل، اطلاعات مورد نیاز را جستجو می‌کنند و آنچه را برای حل مسئله جدید کاربرد دارد، تشخیص داده، آن ها را به کار می گیرند. و اطلاعات اضافی را حذف می‌کنند و به عبارتی به طور فعال انتخاب، تمدن یا توجه ویا چشم پوشی می‌کنند و این تئوری ها یاد گیرنده را در رابطه با چگونگی کسب اطلاعات و تجزیه وتحلیل درونی یا پردازش اطلاعات ملاحظه می‌کنند و مراحل رشد شناختی فراگیر، هوش، حل مسئله، تفکر (تفکر انتقادی و خلاق) و مفهوم آفرینندگی یا خلاقیت را مورد توجه قراد می‌دهند(هانکیز ، ۱۹۹۳؛ نقل از هاشمیان ، ۱۳۸۳).

نظریه ساخت گرایی

یکی دیگر از نظریه های مرتبط، با تفکر انتقادی، نظریه ساخت گرایی است که ریشه در تفکر شناختی دارد. ساخت گرایان موقعیت یادگیری را یکی از مهمترین عوامل مؤثر در فرایند یادگیری می دانند و بر این اساس مراحل خطا پذیری معرفت انسان معتقدند، ‌به این دلیل که با توجه به سنتی بودن ادراک انسان، همه ی معرفت ها و شناخت های او خطاپذیر ند(کوپر ۱۹۹۲ ؛ نقل از هاشمیان ، ۱۳۸۳).

۶- رفتار نوجوان : رفتار نوجوان نیز تاثیر زیادی بر چگونگی واکنش والدین و سایر اعضای خانواده بر او بر جای می‌گذارد و واکنش آن ها در شکل گیری هویت نوجوان مؤثر است.

۷- گفتگو در جریان تعارضات: باعث کسب اطلاعات بیشتر نوجوان، رشد تفکر انتزاعی ‌و معرفی خود به عنوان یک فرد متفاوت به بزرگسالان می شود.

۸- خیالپردازی نوجوانان : منبع دیگری برای ایفای نقش ها و رفتارهای آنان است. دامنه خیالپردازی با رشد تفکر عملیات صوری افزایش می‌یابد و با بروز احساسات و نیازهای جدید نوجوانان گسترش می‌یابد. برخی از نوجوانان نیز با مطالعه به کشف هویت فکری خویش می پردازند (لطف آبادی ، ۱۳۸۵).

هویت در طول چرخه عمر

احساس هویت درنوجوانی، آغاز نمی شود ودرنوجوانی هم خاتمه نمی یابد. به اعتقاد اریکسون هویت نهایی از همان دوران اولیه کودکی با ایجاد احساس اعتماد یا عدم اعتماد نسبت به افراد و جهان پیرامون کودک شکل می‌گیرد و رشد هویت همیشه درنوجوانی خاتمه نمی یابد. هرچند که رشد هویت فرایندی است که در طول عمر ادامه دارد ولی جستجو برای به دست آوردن هویت بخصوص در دوران نوجوانی بیشتر مطرح است. شاید ‌به این دلیل که نوجوان هر روز تغییری در خود احساس می‌کند.

رسیدن به حس هویت قوی تا حدودی به مهارت‌های شناختی نیز بستگی دارد. نوجوان باید بتواند از خودش تصویری انتزاعی داشته باشد. توانایی در تفکر انتزاعی و تفکر فرضی وتوانایی در داشتن چشم اندازی در آینده به نوجوان دریافتن هویت فردی کمک می‌کند . درعین حال، این نوع تفکر کار جستجو را برای نوجوان دشوارتر می‌کند زیرا امکان انتخاب برای او بیشتر می شود (ماسن و همکاران ، ۱۹۸۵ ).

تثبیت هویت

به هر حال، محتوای هویت فرد هر چه باشد، تثبیت آن عموما در سنین جوانی رخ می‌دهد. تحقیقات فرانک^[۹۸] و همکاران حاکی از انسجام خود درفاصله سنین ۲۴- ۲۸ سالگی است. در این دوره معمولاً استقلال کامل از والدین و تصمیم گیری شخصی و قبول مسئولیت زندگی حاصل می شود. توانایی جوانان برای در نظر گرفتن تمام جوانب مسائل و یافتن دانش نسبتاً وسیع درباره هنجارهای اخلاقی و اجتماعی و آگاهی از ضرورت یکپارچه بودن شخصیت بزرگسالی زمینه‌های لازم را برای آنان فراهم می آورد تا به تثبیت هویت و انسجام خود برسند (لطف آبادی ، ۱۳۸۵) .

همان‌ طور که نیوگارتن^[۹۹] خاطر نشان می‌سازد، افراد از سن میانسالی تا آخرین سال های زندگی جنبه‌های اجتماعی هویت پایدار می مانند و گرایش به تحکیم ویژگی های شخصی خویش دارند (منصور و دادستان ،۱۳۸۳ ).

تعریف دلبستگی

دلبستگی در لغت به حالت و کیفیت دلبسته، محبت، علاقه و عشق گفته می شود. البته یعنی عاشق ، دلباخته و دارای تعلق و دل بستن به کسی یا چیزی به معنای علاقمند شدن به او و محبت یافتن نسبت به وی است (معین ،۱۳۷۵).

تحقیقات نشان می‌دهند که در دلبستگی دو بعد وجود دارد: بعد شناختی- عاطفی و بعد رفتاری، که اولی به معنای کیفیت عواطف نسبت به چهره دلبستگی است و دومی به بهره گرفتن از حمایت و مجاورت از شخص مورد نظر مربوط می شود. هرچه شخص از کودکی به سوی بزرگسالی حرکت می‌کند، بعد شناختی- عاطفی اهمیت بیشتری می‌یابد (پترسون ،۱۹۹۵ به نقل از حقیقی ، ۱۳۸۱).

به طور کلی دلبستگی را می توان جو هیجانی حاکم بر روابط کودک با مراقبش تعریف کرد. این که کودک مراقب خود را که معمولاً مادر اوست، می جوید و به او می چسبد ، موید وجود دلبستگی میان آن ها‌ است. نوزادان معمولاً تا پایان ماه اول عمر خود شروع به نشان دادن چنین رفتاری می‌کنند و این رفتار برای تسریع نزدیکی به فرد مطلوب طراحی شده است.

پیوند را گاه مترادف با دلبستگی به کار می‌برند در حالی که این دو پدیده متفاوت هستند. پیوند به احساس مادر درباره نوزادش مربوط است و با دلبستگی فرق دارد. مادر به طور طبیعی نوزاد را منبع احساس امنیت تلقی نمی کند و به او تکیه نمی کند، در حالی که در دلبستگی چنین است (خوشابی وابوحمزه ، ۱۳۸۵).

منظور از دلبستگی برقراری پیوند عاطفی و رابطه ای نزدیک با افراد خاص و احساس ایمنی بیشتر در حضور این افراد است (اتکینسون و هیلگارد ، ۱۹۸۳).

بالبی دلبستگی را پیوندی عاطفی می‌داند که کارکردهای تکاملی و بیولوژیکی دارد و موجب بقای کودک می شود (بالبی ، ۱۹۸۲ به نقل از سلاجقه ،۱۳۸۶).

دلبستگی عبارت است از پیوند عاطفی عمیقی که با افراد خاص در زندگی خود برقرار می‌کنیم، طوری که باعث می شود وقتی با آن ها تعامل می‌کنیم احساس نشاط و شعف کرده و به هنگام استرس از اینکه آن ها را در کنار خود داریم احساس آرامش کنیم (برک، ۲۰۰۱).

دلبستگی به نظامی تنظیم کننده اطلاق می شود و فرض بر این است که این سیستم در درون فرد وجود دارد و هدف آن تنظیم رفتارهایی است که موجب نزدیک شدن و برقراری تماس با فردی متمایز و حامی است که تکیه گاه نامیده می شود و هدف این نظام در فرد دلبسته از لحاظ روانی معطوف به ایجاد احساس امنیت است (برترتون و اسوفسکی، ۱۹۷۸ به نقل از کاپلان ،۲۰۰۳).

نظریه های دلبستگی

نظریه دلبستگی بر این باور است که دلبستگی پیوندی جهان شمول است و در تمام انسان ها وجود دارد. بدین معنی که انسان ها تحت تاثیر پیوند های دلبستگی شان هستند.

نظریه دلبستگی بسیار گسترده تر ازآن درکی که مردم نسبت به آن دارند است. این نظریه دو جزء اصلی دارد:

۱- بخش هنجاری^[۱۰۰] که برای توضیح مدل، الگوهای معمولی رفتار وابسته به نوع و مراحل رشد که تقریبا در بین همه انسان ها شبیه به هم است، تلاش می‌کند.

۲- بخش تفاوت‌های فردی غیرهنجاری، که برای توضیح ثبات ، انحراف های نظام دار از مدل الگوهای رفتاری و مراحل ، تلاش می‌کند (سیمپسون^[۱۰۱] و رولز^[۱۰۲] ، ۱۹۹۸).

نظریه یادگیری اجتماعی

این دانشمندان نیز فرض را بر این گذاشته اند که گرسنگی،تشنگی و درد غرایزی هستند که کودکان را به عمل وامی دارند. آنچه نیازهای زیست شناختی کودکی را ارضا می‌کند(یعنی سایق

1. 1. – Berk, L. ↑

1. 1. – Marsia,J. ↑

1. 1. – identity diffusion ↑

1. 1. – fore closure ↑

1. 1. -moratorium ↑

1. 1. – identity achievement ↑

1. 1. -Burk, A. ↑

1. 1. -Kerpelman ↑

1. 1. -Grotevant ↑

1. 1. -Berzonsky, M.D. ↑

1. 1. – informational ↑

1. 1. – normative ↑

1. 1. -avoident ↑

1. 1. – commitment ↑

1. 1. -attachment ↑

1. 1. -Musen, H. ↑

1. 1. -Liberman, M. ↑

1. 1. – Ainsworth, M. ↑

1. 1. – security attachment ↑

1. 1. – secure base effect ↑

1. 1. – Berterton, M.A. ↑

1. 1. – Waters, ↑

1. 1. – Armsden, G.C. ↑

1. 1. – Greenberg, M.T. ↑

1. 1. – Kerns, k.A. ↑

1. 1. – emotional bond ↑

1. 1. – Kroger, J. ↑

1. 1. – Identity Style Inventory ↑

1. 1. – Berzonsky, M.D. ↑

1. 1. – World Health Organization ↑

1. 1. – General Health Questionnaire(GHQ) ↑

پس اندازکنندگان و سرمایه ­گذاران و تقاضاکنندگان وجوه یا سپرده­پذیران خواهد بود. بدینوسیله تصمیم ­گیری برای هر دو گروه آسان خواهد شد و منابع سرمایه­ای به بهترین نحو تخصیص خواهد یافت. از طرف دیگر قیمت دارایی­ های مالی در بازار، متناسب با ریسک و بازدهی آن ها تعیین گردیده و روند بازار به سمت قیمت­های عادلانه پیش می­رود. انگیزه بنگاه برای به دست آوردن وجوه، به بازده مورد انتظاری که سرمایه­ گذار طلب می­ کند بستگی دارد. این ویژگی بازار نشان می­دهد که در هر اقتصاد، ریسک و بازده چگونه میان دارایی مالی مختلف تقسیم می­ شود که فرایند قیمت یابی نامیده می­ شود (دوانی، ۱۳۸۱: ۲۵).

۳- انتشار و تحلیل اطلاعات:

بازارهای مالی، اطلاعات را گردآوری می­نمایند و از طریق قیمت­های منتشر شده منعکس می­نمایند. حتی افرادی که فرایند پرهزینه ارزیابی بنگاه­ها و مدیران و شرایط بازار سهام را طی نکرده ­اند، می ­توانند قیمت­های سهام را که منعکس کننده­ اطلاعاتی است که دیگران به دست آورده­اند، مشاهده کنند. انتشار و تجزیه وتحلیل

اطلاعات توسط بازارهای مالی باعث می­ شود تا جامعه منابع ناچیزی را به منظور به دست آوردن اطلاعات هزینه کند. اقتصادی شدن کسب اطلاعات درباره فرصت­های سرمایه ­گذاری، می ­تواند به تخصیص بهتر منابع منجر گردد.

۴- تسهیل دادوستدها:

سیستم­های مالی که هزینه­ های مبادلاتی را کاهش می­ دهند، می‌توانند موجب تخصصی­تر شدن فعالیت­ها، نوآوری تکنولوژی و رشد اقتصادی شوند. همان‌ طور که آدام اسمیت (۱۷۷۹) نیز ادعا می­ کند، هزینه­ مبادلاتی کمتر باعث تخصصی­تر شدن کارها می­ شود. وجود واسطه­ای همانند پول، باعث می­ شود تا هزینه­ های مبادله کالا تا حد زیادی کاهش یابد و امر مبادله ساده­تر و روانتر گردد. وجود نهادهای واسطه­ای نیز خود باعث کاهش این

هزینه­ ها، تقسیم کار بهتر و در نتیجه کارایی و رشد بالاتر می­ شود.

۵- توزیع خطر و مدیریت ریسک:

بازارهای مالی علاوه بر تخصیص سرمایه پولی، خطرات اقتصادی را نیز توزیع ‌می‌کنند. در واقع ریسک اشتغال به فعالیت­های اقتصادی و سرمایه ­گذاری، از طریق ایجاد و توزیع اوراق بهادار از هم تفکیک و توزیع می­ شود. به عبارت دیگر بازارهای مالی (بازار پول و سرمایه) در ابعاد وسیع ریسک افرادی را که در فعالیت­های

اقتصادی بزرگ و پرمخاطره اشتغال دارند به پس­انداز کنندگان که حاضر به پذیرش ریسک یک بازده­ی غیرمطمئن هستند، منتقل و بین آن ها توزیع ‌می‌کنند. بازارهای مالی علاوه بر تفکیک ریسک اشتغال و سرمایه ­گذاری، افراد را قادر به ایجاد تنوع در سرمایه ­گذاری ‌می‌کنند. ایجاد تنوع در سبد دارایی منجر به کاهش ریسک می­ شود. کل ریسک ‌به این علت کاهش می­یابد که زیان در بعضی از سرمایه ­گذاری­ها توسط منافع ناشی از سایر سرمایه ­گذاری­ها جبران می­ شود. بازارهای مالی همچنین ریسک عدم نقدشوندگی را کاهش می­ دهند. نقدشوندگی، عبارت از سهولت تبدیل داراییها به قدرت خرید در قیمت­های مورد توافق است. هزینه­ های مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعاتی باعث کاهش نقدشوندگی شده و ریسک را افزایش می­دهد. بازارهای مالی از طریق انتشار و تحلیل اطلاعات و تسهیل دادوستدها به کاهش ریسک عدم نقدشوندگی کمک ‌می‌کنند.

۶- کمک به فرایند تشکیل سرمایه:

وجود بازارهای مالی سبب تشویق مردم به سرمایه ­گذاری می­گردد، ‌به این شکل که شرکت­ها برای تهیه سرمایه مورد نیاز خود می ­توانند اوراق بهادار منتشر نمایند و آن را در بازار سرمایه به فروش برسانند. این اقدام باعث می­ شود که دو نوع سرمایه ­گذاری صورت گیرد؛ از طرفی شرکت­ها با خرید زمین، ماشین­آلات، ساختمان و… نوعی سرمایه ­گذاری واقعی ‌می‌کنند و این کار باعث توسعه اقتصادی جامعه و همچنین خود شرکت­ها می­ شود، و از سوی دیگر مردم با خرید اوراق بهادار (که به وسیله­ شرکت­ها منتشر می­ شود) اقدام به سرمایه ­گذاری مالی ‌می‌کنند، در نتیجه افزایش سرمایه و توسعه شرکت­های تولیدی حاصل می­ شود (نوو، ۱۳۸۳: ۱۹۳). تحقیقات نشان می­دهد کشورهایی که دارای بازار سرمایه توسعه یافته و پررونق می­باشند؛ شرکت­ها وجوه نقد مورد نیاز خود را با سهولت بیشتر و ارزان­تر تأمین ‌می‌کنند.

۷- ایجاد بازار ثانویه برای معاملات دارایی­ های مالی (افزایش نقدینگی دارایی­ ها):

بازارهای مالی شرایطی را برای سرمایه­ گذار فراهم می­ کند تا دارایی مالی خود را به فروش برساند و به وجه نقد تبدیل نماید. بدین شکل دارایی مالی، نقدینگی را فراهم می­سازد که این ویژگی جذابی برای سرمایه ­گذاران ‌می‌باشد، زیرا که اگر بازار ثانویه برای خرید و فروش مجدد دارایی وجود نمی­داشت، سرمایه ­گذاران به خرید دارایی­مالی و سرمایه ­گذاری در این اقلام رقبتی نشان نمی­دادند و کمتر کسی حاضر می­شد که اختیار سرمایه خود را برای مدت طولانی از دست بدهد. وجود بازار مالی باعث می­ شود که افراد در صورت نیاز به پول نقد یا پیش آمدن فرصت­های سرمایه ­گذاری بهتر، اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و در اوراق جدید سرمایه ­گذاری نمایند.

۸- کاهش هزینه مبادلات:

بازارهای مالی هزینه­ مبادلات دارایی را کاهش می­ دهند. هزینه­ های همراه با معاملات عبارتند از: هزینه جست­وجو و هزینه اطلاعات.

هزینه جست­وجو بیانگر هزینه­ های آشکار مثل پول صرف شده برای درج آگهی که فرد آماده هست تا دارایی مالی را بخرد و یا بفروشد و نیز در برگیرنده­ی هزینه­ های پنهان مثل زمان صرف شده برای یافتن طرف معامله است.

هزینه­ های اطلاعات، شامل هزینه­ های همراه با برآورد ویژگی­های سرمایه ­گذاری یک دارایی مالی هستند، یعنی مقدار و احتمال وقوع جریان نقدینگی که از دارایی انتظار می­رود. در بازار مالی کارآمد، قیمت­ها بازتابی از کل اطلاعات گردآوری شده به وسیله همه فعالان بازار است.

۲-۲-۱-۲- طبقه بندی بازارهای مالی

بازارهای مالی بر پایه معیارهای متفاوتی قابل طبقه ­بندی هستند که شامل موارد زیر است:

۱- طبقه ­بندی بر اساس نوع دارایی

۲- طبقه ­بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی و

۳- طبقه ­بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

بر اساس نوع دارایی، ‌می‌توان بازار اوراق بهادار را به دسته­های زیر تقسیم ­بندی کرد:

الف- بازار سهام: در این بازار، سهام شرکت­ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد می­ شود.

ب- بازار اوراق بدهی: بازاری است که در آن ابزارهایی با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد می­شوند.

ج- بازار ابزارهای مشتق: بازاری است برای معاملات ابزارهایی مبتنی بر دارایی­ های مالی یا فیزیکی که از آن جمله ‌می‌توان به اختیار معامله و قرارداد آتی اشاره کرد.

بازار مالی بر حسب سررسید تعهدات مالی به دو نوع بازار پول^[۵] و بازار سرمایه^[۶] تقسیم می­ شود.

۱- بازار پول: